Ημερίδα "Ρύθμιση αυθαιρέτων για το Νόμο 4014/2011", Κομοτηνή

Ρύθμιση αυθαιρέτων με το νόμο 4014/2011

Την Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2011, το Περιφερειακό Τμήμα Θράκης του ΤΕΕ, διοργάνωσε ενημερωτική εκδήλωση με θέμα: «Ρύθμιση αυθαιρέτων με το νόμο 4014/2011».

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην Κομοτηνή, στην Αίθουσα Πολιτιστικό Κύτταρο (πρώην κινηματογράφος ΡΕΧ) με μεγάλη προσέλευση μηχανικών- 450 συμμετοχές- γιατί ο συγκεκριμένος νόμος είναι ιδιαίτερα σύνθετος και οι μηχανικοί έχουν να αντιμετωπίσουν πάρα πολλές και διαφορετικές περιπτώσεις αυθαιρέτων κτισμάτων..

Ομιλήτριες της εκδήλωσης ήταν οι κυρίες Όλγα Σιόγκα και Αναστασία Μητρακάκη, υπεύθυνες στο Τμήμα Επαγγελματικών Θεμάτων του ΤΕΕ-Κεντρικής Μακεδονίας.

Παρευρέθηκε επίσης και ο Πρόεδρος του ΤΕΕ-Κεντρικής Μακεδονίας κ. Τάσος Κονακλίδης, ο οποίος σε δηλώσεις του προς τα τοπικά Μ.Μ.Ε. ανέφερε ότι το πρόβλημα των αυθαιρέτων είναι σύνθετο και χρίζει ιδιαίτερης προσοχής και από τους μηχανικούς και από τους πολίτες.

Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ-Θράκης, κ. Νικόλαος Παπαθανασίου, τόνισε σε δηλώσεις του, ότι λόγω των μεγάλων προστίμων και δεδομένου του ότι το νομοσχέδιο αφορά τις χαμηλότερες εισοδηματικές τάξεις, θα πρέπει να δοθεί παράταση και για τον επόμενο χρόνο ώστε να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν οι πολίτες.

Η κυρία Όλγα Σιόγκα, αναφέρθηκε στον μεγάλο και απροσδιόριστο αριθμό αυθαιρέτων που υπάρχουν στη χώρα και τόνισε την ανάγκη τακτοποίησής τους και τα ζητήματα που αντιμετωπίζει ο μηχανικός ως προς τον έλεγχο.

Δηλώσεις του Προέδρου του ΤΕΕ-Θράκης Νικόλαου Παπαθανασίου:

«Όσον αφορά τη σημερινή μας ενημερωτική εκδήλωση για τον νόμο 4014/2011 για την ρύθμιση των αυθαιρέτων, η πρωτοφανής συμμετοχή των συναδέλφων μηχανικών, επιβεβαιώνει το άγχος που τους διακατέχει για διευκρινήσεις των διατάξεων του νόμου που βρίθουν από αντιφάσεις και λογικά παράδοξα και αδιέξοδα.

Μόνο από το γεγονός ότι το συγκεκριμένο νομοθέτημα έχει ισχύ δύο μήνες και αν λάβουμε υπόψη μας το γεγονός ότι το αντίστοιχο για τους ημιυπαίθριους, που οι διατάξεις ήταν απλές και σαφείς είχε διάρκεια ισχύος περίπου 12 μήνες, διαφαίνονται οι προθέσεις της Κυβέρνησης και ο εισπρακτικός χαρακτήρας του.

Η παράταση που δόθηκε την τελευταία στιγμή έως τις 31 Δεκεμβρίου, επιβεβαιώνει την αρχική εκτίμησή μας ότι ο χρόνος ισχύος της ρύθμισης θα επεκταθεί και  στον επόμενο χρόνο.

Αυτό άλλωστε επιβάλλεται από το γεγονός ότι τα μεγέθη των προστίμων είναι ιδιαίτερα μεγάλα,  αλλά και ότι στις διατάξεις του υπάγονται και τα ακίνητα των χαμηλότερων εισοδηματικών τάξεων της χώρας σε αντίθεση με τους ημιυπαιθρίους χώρους που αφορούσαν κατά κανόνα τους ιδιοκτήτες των μεσαίων και ανώτερα οικονομικά στρωμάτων.

Για  τους παραπάνω λόγους, και εξαιτίας της κακής οικονομικής συγκυρίας που διατρέχει η Χώρα, το προκηρυχθέν μικρό χρονικό διάστημα ισχύος του Νόμου καθιστά ανέφικτη την δυνατότητα ανταπόκρισης  του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού στις απαιτήσεις υπαγωγής του στις ρυθμίσεις.

Οι διατάξεις του Νόμου έχουν καθολική εφαρμογή σε όλη την επικράτεια χωρίς να προβλέπονται εξαιρέσεις ή ευνοϊκότερες ρυθμίσεις εξαιτίας ιδιαίτερων τοπικών προβλημάτων και συνθηκών.

Παράδειγμα οι παράνομοι εργατικοί οικισμοί αποτέλεσμα της εσωτερικής μετακίνησης του πληθυσμού στα αστικά κέντρα για εξεύρεση εργασίας,  ή οι αντίστοιχοι άλλων οικονομικά ασθενών ομάδων οι οποίοι δεν εξαιρούνται των προστίμων και των ρυθμίσεων του Νόμου.

Στην κατεύθυνση αυτή,  δεν προβλέφθηκε διαφορετική αντιμετώπιση και για τα αυθαίρετα στην περιοχής της Θράκης  που ανήκουν σε μουσουλμάνους ιδιοκτήτες.

Για το ζήτημα αυτό, αν κριθεί ότι πρέπει να αντιμετωπισθεί  θα πρέπει να γίνει μια εξειδικευμένη προσέγγιση των διαστάσεών του, με την καταγραφή και κατάταξη σε κατηγορίες των διαφορετικών περιπτώσεων που συντρέχουν και εν τέλει των ειδικών μέτρων που θα πρέπει να θεσπισθούν.

Ενδεικτικά αναφέρω ότι οι όποιες απαγορεύσεις δόμησης σε μουσουλμάνους έχουν αρθεί από το 1993, γεγονός που περιορίζει σημαντικά το χρονικό διάστημα που υπήρξαν δυσχέρειες αδειοδότησης.

Επίσης ένας πολύ μεγάλος αριθμός αυθαιρέτων της μειονότητας ανήκουν σε οικισμούς που δημιουργήθηκαν στις παρυφές αστικών κέντρων (εκτός σχεδίου) όπου μετεγκαστάθηκαν μειονοτικοί συμπολίτες μας για λόγους εξεύρεσης εργασίας.

Στην περίπτωση αυτή υπήρξε παράνομη κατάτμηση αγροτεμαχίων από ορισμένους που άπληστα κερδοσκόπησαν από τις ανάγκες για κατοικία των ανθρώπων αυτών, και οι οποίοι εκμεταλλεύτηκαν την έλλειψη χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού καθώς  και από την έλλειψη κοινωνικής στεγαστικής πολιτικής της Χώρας. Ο παραπάνω πολυτεμαχισμός δεν παρείχε την απαιτούμενη αρτιότητα στα τεμάχια που δημιουργήθηκαν  και επομένως δεν διαθέτουν τις προϋποθέσεις για έκδοση οικοδομικής άδειας.

Το φαινόμενο όμως αυτό απαντάται σε όλες  τις περιοχές της χώρας και δεν αποτελεί μοναδικότητα της Θράκης.

Επιπλέον, μέσα στο οικιστικό συγκρότημα της Κομοτηνής, είναι γνωστό ότι για τα περισσότερα οικόπεδα της μειονότητας απαιτούνταν διανοίξεις οδών και τακτοποιήσεις για να καταστούν οικοδομήσιμα. Επειδή αυτές, για λόγους που δεν είναι της παρούσας να αναφερθούν, δεν έχουν συντελεσθεί μέχρι και σήμερα, τα οικόπεδα αυτά εξακολουθούν να μην μπορούν να οικοδομηθούν.

Η επίλυση των παραπάνω προβλημάτων προφανώς δεν μπορεί να προέλθει από ένα Νόμο  που ρυθμίζει τα αυθαίρετα.

Αντίθετα καταδεικνύει την ανάγκη εφαρμογής το ταχύτερο δυνατόν ολοκληρωμένης χωροταξικής πολιτικής (επεκτάσεις σχεδίων πόλεων-εγκρίσεις ρυμοτομικών σχεδίων), εφαρμογή των υφισταμένων σχεδίων πόλεων με την σύνταξη των πράξεων διανοίξεων και τακτοποίησης των οικοπέδων και τέλος με την προώθηση προγραμμάτων στεγαστικής πολιτικής για τις οικονομικά ασθενέστερες τάξεις».

Δηλώσεις του Προέδρου του ΤΕΕ-Κεντρικής Μακεδονίας κ. Τάσου Κονακλίδη:

«Ο νόμος των αυθαιρέτων είναι ένας νόμος ο οποίος ουσιαστικά έγινε για να εισπράξει η πολιτεία λεφτά, λόγω των συνθηκών της οικονομικής κρίσης στην οποία βρίσκεται η πατρίδα μας. Έγινε για να αντιμετωπιστεί ένα κοινωνικό πρόβλημα, καθώς δεν γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό των αυθαιρέτων που υπάρχουν στην Ελλάδα και δίνει τη δυνατότητα σε όλους να συμμετάσχουν στη διαδικασία και να τακτοποιήσουν τις εκκρεμότητές τους για τα τελευταία 30 χρόνια, γιατί τα πρόστιμα πλέον θα είναι ιδιαίτερα αυστηρά. Θέλω να τονίσω επίσης, ότι έχει αλλάξει και ο νόμος στις μεταβιβάσεις και στις γονικές παροχές κάνοντας απαραίτητη την παρουσία του μηχανικού, για να γίνει κατανοητό στους πολίτες ότι κανένας συνάδελφος δεν θα υπογράφει κάτι το οποίο είναι μη σύννομο, καθώς οι κυρώσεις οι οποίες επιβάλλονται σύμφωνα με το νόμο είναι πάρα πολύ αυστηρές.

Αυθαίρετο ορίζεται το κάθε τι το οποίο δεν έχει άδεια και υπάρχουν τόσες διαφορετικές περιπτώσεις που ο νόμος αδυνατεί να τις συμπεριλάβει. Γι’ αυτό το λόγο έχουμε να κάνουμε με έναν νόμο σύνθετο καθώς σύνθετες είναι και οι αυθαιρεσίες που έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια.  Εξαιτίας αυτού αδυνατούμε κάποιες φορές να βρούμε ποιο είναι το πρόστιμο το οποίο πρέπει να πληρώσει ο καθένας για να μπει στη διαδικασία τακτοποίησης. Γι’ αυτό και το Τεχνικό Επιμελητήριο ανέλαβε να κινήσει αυτήν τη διαδικασία ενημέρωσης των μηχανικών, για να μπορούν και αυτοί με τη σειρά τους να εξυπηρετήσουν τους πολίτες σε κάθε περίπτωση. Το νομοσχέδιο, που χρειαζόταν να γίνει εδώ και καιρό, έχει ψηφιστεί από τη Βουλή και κινείται προς την κατεύθυνση του ελέγχου. Με το νέο τρόπο άλλωστε έκδοσης αδειών, αποφεύγεται η επαφή του μηχανικού με τον μηχανικό του δημοσίου και το γεγονός αυτό απεμπλέκει τη διαδικασία της διαφοράς. Δεν υπάρχει πλέον ο χρόνος της καθυστέρησης για τον πολίτη και η άδεια δόμησης θα εκδίδεται σε σύντομο χρονικό διάστημα. Παράλληλα δημιουργείται και το σώμα ελεγκτών δόμησης το οποίο πραγματικά θα ελέγχει τις κατασκευές. Έτσι, ο πολίτης ή ο κατασκευαστής μηχανικός, δεν θα έχει τη δυνατότητα να κάνει παρανομία διότι θα γίνονται τουλάχιστον δύο έλεγχοι από διαφορετικούς ελεγκτές και θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δε θα μπορεί να γίνει καμία μεταβίβαση στην περίπτωση που θα υπάρχει έστω και μία αυθαιρεσία.

Το πρόβλημα παραμένει σύνθετο και χρίζει ιδιαίτερης προσοχής από τους συναδέλφους και θα σας φέρω ένα απλό παράδειγμα για να γίνω κατανοητός: εάν υπάρχει μία αυθαιρεσία υπέρβασης ύψους, το πρόστιμο θα είναι διαφορετικό σε περιπτώσεις που είναι εντός ή εκτός σχεδίου πόλεως, εάν είναι σε κοινόχρηστο χώρο ή όχι και γενικά θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του όλες τις παραμέτρους. Στην περίπτωση επίσης ενός αυθαίρετου μπαλκονιού, υπάρχει ένας συντελεστής 15% αλλά από εκεί και πέρα υπάρχει η τιμή της ζώνης, το εμβαδόν της αυθαιρεσίας, το αν είναι χώρος κύριας χρήσεως ή όχι και φυσικά το θέμα της παλαιότητας, δηλαδή, εάν είναι κατασκευασμένο πριν το 2003 έχει συντελεστή 0,8, ενώ αν είναι πριν το 1983, πάει στο 0,15. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν πόσους παράγοντες θα πρέπει να λάβει υπόψη του ο μηχανικός. Ο πολίτης ζητάει να μάθει ένα νούμερο, αυτό όμως δε μπορούμε να το δώσουμε χωρίς να εξετάσουμε την κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Όλη η διαδικασία γίνεται πλέον με τον σωστό τρόπο και μέσω του Τεχνικού Επιμελητηρίου, και ο πολίτης για να μπορέσει τα ταχτοποιήσει την όποια εκκρεμότητα αυθαιρέτου έχει, θα πρέπει να απευθυνθεί σε κάποιον πολιτικό μηχανικό.

Θα πρέπει να αναφερθούμε βέβαια και σε κάποια παράδοξα του νόμου  όπως σε περιπτώσεις που κάποιος για λιγότερα τετραγωνικά μέτρα έρχεται να πληρώσει πολύ μεγαλύτερο πρόστιμο από κάποιον άλλον με περισσότερα. Ή σε άλλη περίπτωση, η αλλαγή χρήσης ενός υπογείου σε χώρο κυρίας χρήσεως, βγαίνει πιο ακριβή σύμφωνα με την τακτοποίηση, από ότι εάν δεν έχει δηλωθεί το υπόγειο καθόλου, εάν ήταν δηλαδή αυθαίρετο. Για τα παράδοξα αυτά θα υπάρξουν ερμηνευτικές εγκύκλιοι από το Υπουργείο και πιστεύουμε ότι σύντομα θα ξεκαθαριστούν αρκεί οι πολίτες να κάνουν λίγη υπομονή, γιατί άλλωστε, εμείς οι ίδιοι είμαστε που αυθαιρετήσαμε, οπότε δε μπορούμε τώρα να μιλάμε σα να είμαστε οι νόμιμοι και να κατηγορούμε για όλα την πολιτεία».

Δηλώσεις της κ. Όλγας Σιόγκα, Αρχιτέκτονα Μηχανικού, συμβούου του ΤΕΕ σε θέματα πολεοδομικής νομοθεσίας του Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας:

«Ήρθαμε σήμερα εδώ, για να διευκρινίσουμε κάποια πράγματα σχετικά με το νόμο περί αυθαιρέτων κατασκευών, τον 4014/11, ο οποίος ως εκ του αντικειμένου του, έχει αρκετές ασάφειες ακόμη. Έχουν διευκρινιστεί κάποια βασικά πράγματα βέβαια από την αρχή, αλλά υπάρχουν πολλά θέματα τα οποία χρίζουν ειδικής ερμηνείας, τεχνικής και νομικής και κάνουμε μία μεγάλη προσπάθεια να βοηθήσουμε τους συναδέλφους μηχανικούς στην αντιμετώπιση των αυθαιρέτων κατασκευών σύμφωνα με αυτά που προβλέπονται στο νόμο.

Η τακτοποίηση των αυθαιρέτων έχει ξεκινήσει και έχουν γίνει περί τις 100.000 αρχικές εισαγωγές στο σύστημα ανά την Ελλάδα, δεν έχουν περαιωθεί βέβαια όλα αυτά, παρά ένας αριθμός περίπου 10.000 περιπτώσεων αυθαιρέτων και συνεχίζεται.

Τα ζητήματα που αντιμετωπίζει ο μηχανικός είναι η αναγνώριση κατ’ αρχάς της αυθαιρεσίας σε πρώτο βαθμό και η κωδικοποίησή της μέσα από αυτό το σύστημα των τετραγωνιδίων ώστε να μεταφραστεί αυτό σε πρόστιμα, σε αυθαίρετη κατασκευή και πρόστιμα ανά κατηγορία. Διότι, οι αυθαιρεσίες διαχωρίζονται ανά κατηγορίες και ανάλογα αποδίδουν κάποια πρόστιμα. Όλη αυτή η διαδικασία στηρίζεται στην αυτοψία του μηχανικού και στην βεβαίωση που θα πρέπει να εκδώσει μετά η οποία δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να έχει ανακριβή στοιχεία καθώς είναι πολύ μεγάλη η ευθύνη που αναλαμβάνει ο μηχανικός και επομένως και οι ποινές που μπορεί να αντιμετωπίσει σε περίπτωση ψευδούς δήλωσης.

Όσον αφορά τα πρόστιμα, ποικίλουν ανάλογα με τα μεγέθη και το είδος της αυθαιρεσίας. Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή να πω συγκεκριμένο ποσό προστίμων καθώς μπορεί για μικρές αυθαίρετες κατασκευές, εντός του όγκου του κτιρίου να είναι και μικρότερο από το παράβολο που είναι 500 ευρώ, αλλά μπορεί να είναι και πάρα πολύ μεγάλα.

Τα αυθαίρετα στην Ελλάδα είναι ανυπολόγιστα δυστυχώς καθώς έχουν παραχθεί πάρα πολλά μετά το 1983 που υποτίθεται ότι έμπαινε η κόκκινη γραμμή για τη δημιουργία νέων αυθαιρέτων, μετά τον 1337/83 του Τρίτση, δυστυχώς, έγινα πάρα πολλά αυθαίρετα».