18.10.2007
Θεωρητικά ορθές αλλά ουσιαστικά επικίνδυνες οι σκέψεις για τη χωροθέτηση εξορυκτικών δραστηριοτήτων
| «Γιατί η εξορυκτική δραστηριότητα δεν είναι α priori χωροθετημένη» Στο Ε.Δ. του ΤΕΕ 2455 (17/09/2007), στην στήλη “ΕΠΩΝΥΜΩΣ”, δημοσιεύθηκε άρθρο του δρ. Πέτρου Τζεφέρη αναφορικά με την χωροθέτηση εξορυκτικών δραστηριοτήτων. Οφείλω να ομολογήσω ότι η εισαγωγή του άρθρου είναι εντυπωσιακή ως προς τα χρησιμοποιούμενα παραδείγματα για την τεκμηρίωση του “αμετάθετου” των εξορυκτικών δραστηριοτήτων. Οι σκέψεις που παρουσιάζονται στην συνέχεια ως πρόταση κριτηρίων – κατευθύνσεων χωροθέτησης εξορυκτικών δραστηριοτήτων είναι θεωρητικά ορθές, εδραζόμενες όμως στην νοοτροπία που εισάγεται με τα εισαγωγικά παραδείγματα, πιστεύω ότι είναι επικίνδυνες. Συγκεκριμένα θα ήθελα να θέσω μία διαφορετική προσέγγιση των αρχικών παρατηρήσεων του αρθρογράφου. 1. Αναφέρει ο αρθρογράφος “Πως μπορείς να χωροθετήσεις μία δραστηριότητα που από την φύση της είναι “από πριν χωροθετημένη”;. Διότι είναι γνωστό ότι η εξορυκτική δραστηριότητα είναι η μόνη δραστηριότητα που μπορεί να θεωρηθεί ως “από πριν χωροθητημένη”, δεδομένου ότι η φύση “χωροθέτησε” τον ορυκτό πλούτο σε συγκεκριμένους χώρους εντάσσοντας τον αυτόματα στις προτεραιότητες σχεδιασμού χρήσεων γης”. 2. Στην παραπάνω “διαπίστωση” θεωρώ ότι η φύση “χωροθέτησε” μόνο τον ορυκτό πλούτο. Η εξορυκτική δραστηριότητα είναι ανθρώπινη δράση που οφείλει να υπακούει σε κοινωνικούς νόμους και κατά συνέπεια δεν τεκμαίρεται σε καμία περίπτωση ότι εντάσσεται “σε αυτόματη προτεραιότητα σχεδιασμού χρήσεων γης”. Το λογικό άλμα του αρθρογράφου συνίσταται στο γεγονός ότι “η φύση δεν χωροθετεί δραστηριότητες”. Πριν από κάποιες δεκαετίες φαινόταν ως αδιανόητο να υπάρχει κάπου χρυσοφόρο κοίτασμα και να μην επιχειρηθεί η εξόρυξη του. Φαντασθείτε να μιλούσε κανείς το 1850 για περιβαλλοντικές επιπτώσεις στο Ρίο Γκράντε. Σήμερα όμως υπάρχουν άλλες σκέψεις για την χωροθέτηση των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων και απαιτούνται κάποιες αδειοδοτήσεις για να επιτραπεί η εξόρυξη. Ευτυχώς για μας για τις αδειοδοτήσεις αυτών των δραστηριοτήτων δεν αποτελεί πειστικό και επαρκές τεκμήριο η θέση των κοιτασμάτων όπως διαφαίνεται να υποστηρίζει ο αρθρογράφος. 3. Στην διατύπωση του ερωτήματος του αρθρογράφου “Πως μπορείς να πείσεις κάποιον που ενώ έχει την «τύχη» να διαθέτει στην περιοχή του από πριν χωροθετημένο για παράδειγμα το χρυσό, εκείνος θέλει να επιχειρεί δημιουργώντας ενοικιαζόμενα δωμάτια;” θα ήθελα να επισημάνω ότι υπάρχουν και πολλές άλλες οπτικές όπως : - Αυτός που επιχειρεί στον αγροτουρισμό είναι ο κάτοικος της περιοχής. - Αυτός που επιχειρεί στον αγροτουρισμό δεν είναι αυτός που εκμεταλλεύεται το χρυσοφόρο κοίτασμα. - Αυτός που επιχειρεί στον αγροτουρισμό επιθυμεί να μεγαλώσει τα παιδιά του στην περιοχή. - Αυτός που επιχειρεί στον αγροτουρισμό δεν επιθυμεί να μεταναστεύσει. - Αυτός που επιχειρεί στον αγροτουρισμό θέλει να επιχειρήσει σε αυτή την δράση και όχι στην εξόρυξη του χρυσού. - Σε κάθε περίπτωση όμως καλύτερο θα ήταν να αφήσουμε τον ίδιο να αποφασίσει τα θέλω του. Μάλλον καλύτερο θα ήταν για τον αρθρογράφο, να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι οι κάτοικοι της περιοχής κακώς βρίσκονται επί του χρυσοφόρου κοιτάσματος και επειδή δεν μπορούν να μετακινηθούν τα κοιτάσματα είναι προτιμότερο να ξεσπιτωθούν οι άνθρωποι προκειμένου να επιχειρήσουν οι επιχειρηματίες του χρυσού. Η κατεύθυνση που προτείνει ο αρθρογράφος στην παράγραφο 3 του άρθρου του για την περίπτωση τυχόν “διενέξεων”, είναι η θέσπιση ενός πρόσθετου κριτηρίου (σπανιότητα πόρων, “φυσική χωροθέτηση”, κόστος μεταφοράς και συνεπώς απόδοση επένδυσης κλπ) που το θέτει παράλληλα με το κριτήριο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, παρότι είναι προφανώς αντικρουόμενα. Στην συνέχεια μάλιστα προτείνεται να λαμβάνεται υπόψη με βαρύνοντα τρόπο το “νέο κριτήριο” στον χωροταξικό σχεδιασμό της περιοχής (Γενικό, Περιφερειακό, ΣΧΟΟΑΠ κλπ) με την αιτιολόγηση της “αδυναμίας μετακίνησης” των κοιτασμάτων. Η ολοκλήρωση της πρότασης του μετά τα παραπάνω, περί βιώσιμης ανάπτυξης, περί δημοκρατικού διαλόγου, περί της βαρύνουσας άποψης της τοπικής κοινωνίας μάλλον φαντάζει ως ανέκδοτο. Το Π.Τ. Θράκης του ΤΕΕ, έχει ασχοληθεί πολύ με το θέμα των χρυσοφόρων κοιτασμάτων στην Θράκη, έχει διαμορφώσει άποψη και έχει συμβάλει σημαντικά στην ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας, θεωρώ με πολύ αξιοπρεπή και έγκυρο τρόπο. Νομίζω ότι στην περίπτωση της Θράκης, για να καθησυχάσω τον αρθρογράφο, δεν υπάρχει η περίπτωση της “φωνασκούσας μειοψηφίας”, αλλά η περίπτωση μίας αρκετά ενημερωμένης τοπικής κοινωνίας με περιβαλλοντικές ευαισθησίες. Απλώς, απόψεις όπως αυτές του αρθρογράφου δεν της επιτρέπουν να εφησυχάζει θεωρώντας ότι οι επιχειρήσεις και η πολιτεία λειτουργούν όπως διατείνεται καλοπροαίρετα. Απορίας άξιον είναι επίσης και θα έπρεπε να μας διαφωτίσει ο αρθρογράφος ποια είναι τα οργανωμένα συμφέροντα που εξυπηρετούν οι κατά την άποψη του “φωνασκούσες μειοψηφίες”, διότι εμείς στην περιοχή της Θράκης διακρίνουμε κυρίως τα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα των εταιρειών που πρόκειται να εκμεταλλευτούν τα κοιτάσματα. Επίσης θεωρώ ότι καλό θα ήταν όταν διατυπώνονται τόσο σοβαρές απόψεις που τεκμηριώνουν τέτοιας εμβέλειας δράσεις, να υπάρχει μία συνολικότερη ανάλυση για το “εθνικό συμφέρον”, διότι τις περισσότερες φορές αυτό εξαντλείται σε δείκτες όπως η αύξηση των “ξένων επενδύσεων” σε δολάρια, που νομίζω ότι δεν είναι οι μοναδικοί, άλλως το “εθνικό συμφέρον” είναι η υπέρτατη πίεση για την κάμψη των τοπικών αντιδράσεων. Καλό θα είναι εξάλλου να γνωρίζουμε ότι η εθνικότητα των επιχειρήσεων που ασκούν εξορυκτική δραστηριότητα στον τομέα του χρυσού είναι συνεχώς μεταβαλλόμενη ακολουθώντας παγκόσμιες χρηματιστηριακές πρακτικές και κατά συντριπτικό ποσοστό δεν είναι Ελληνική. Πιστεύω ότι τα ζητήματα αυτά πρέπει να αντιμετωπίζονται με την σύγχρονη άποψη που διαμορφώνεται για τον χειρισμό του περιβαλλοντικού αποθέματος και την αειφορία των πόρων και η οποία θεωρεί ότι οποιαδήποτε δραστηριότητα δημιουργεί μείωση πόρων των επερχόμενων γενεών και για την οποία υπάρχουν ενστάσεις ασφαλούς διαχείρισης δεν πρέπει να επιτρέπεται. Είναι επιταγή που την οφείλουμε στα παιδιά μας και στον τόπο μας και δεν θεωρώ ότι πρόκειται εμείς τουλάχιστον εδώ στην Θράκη να την απεμπολήσουμε.Ξάνθη, 29.09.2007 Αργύρης Πλέσιας πολιτικός μηχανικός MSc Γ. Γρ. ΤΕΕ Θράκης |
| Απάντηση του Γενικού Γραμματέα του ΤΕΕ Θράκης σε άρθρο που φιλοξενήθηκε στο Κεντρικό Ενημερωτικό Δελτίο |