σεμινάριο "Υγεία και Ασφάλεια στα Τεχνικά Έργα", Αλεξανδρούπολη

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ

«ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ»

Το ΤΕΕ-Θράκης στα πλαίσια της συνεχιζόμενης κατάρτισης των μελών του Τμήματος, διεξήγαγε επιστημονικό σεμινάριο με θέμα «Υγεία και Ασφάλεια στα Τεχνικά Έργα». Το σεμινάριο, που έγινε στην Αλεξανδρούπολη το Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου 2012, είχε πολύ μεγάλη ανταπόκριση στον τεχνικό κόσμο και το παρακολούθησαν περί τα 50 άτομα. Ο πρόεδρος του ΤΕΕ-Θράκης κ. Νίκος Παπαθανασίου σε δηλώσεις του τόνισε τον ρόλο και τη συμβολή του ΤΕΕ-Θράκης για τη συνεχή ενημέρωση των μελών του στο θέμα της υγείας και της ασφάλειας και ευχαρίστησε όλους τους ομιλητές, που μοιράζονται την γνώση και την εμπειρία τους πάνω στο καίριο αυτό θέμα. Οι δυσκολίες που παρουσιάζουν τα εργοτάξια ως χώροι όπου οι συνθήκες μεταβάλλονται συνεχώς, ο σωστός εξοπλισμός, η έλλειψη εκπαίδευσης και εξειδίκευσης, εξωγενείς παράγοντες όπως οι κλιματολογικές συνθήκες και η νομολογία που τα τελευταία χρόνια οδεύει προς τη σωστή κατεύθυνση εναρμονισμένη με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν θέματα που αναπτύχθηκαν και αναλύθηκαν από τους ομιλητές.

Εισηγητές του Σεμιναρίου:

Εισηγητές ήταν ο κ. Στέλιος Σκαρβελάκης, Μ.Μ. Τμηματάρχης Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας Ε.Ο.Α.Ε., η κυρία Μαρία Δόση-Σιββά, Α.Μ., Διευθύντρια και ειδική επιθεωρήτρια Ασφάλειας και Υγείας ΣΕΠΕ, ο κ. Νικόλαος Μαραγκός, Μ.Μ. Διευθυντής ΚΕΠΕΚ Μακεδονίας-Θράκης, ο κ. Θεόδωρος Κωνσταντινίδης, Αν. Καθηγητής Ιατρικής Δ.Π.Θ. και Πρόεδρος ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. και η κ. Σοφία Πετροπούλου-Παπαναστασίου, Ιατρός Αναισθησιολόγος με εξειδίκευση στα επείγοντα περιστατικά, Διευθύντρια ΕΚΑΒ Θράκης-Υπεύθυνη στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του Γενικού Νοσοκομείου Κομοτηνής.

Ο κ. Σκαρβελάκης ανέπτυξε τις εισηγήσεις «Νομοθετικό Πλαίσιο Υγιεινής και Ασφάλειας Εργασίας για τα Τεχνικά Έργα» και «Χειρωνακτική διακίνηση φορτίων». Σε δηλώσεις του ανέφερε:

«Η δική μου εισήγηση σήμερα έχει δύο κομμάτια. Το ένα έχει να κάνει με τη νομοθεσία γύρω από τα τεχνικά έργα και το δεύτερο κομμάτι έχει να κάνει με τη χειρωνακτική διακίνηση φορτίων. Η νομοθεσία στην Ελλάδα γύρω από την Υγεία και την Ασφάλεια της εργασίας έχει αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία 25 χρόνια. Θεωρώ ως σταθμό το Νόμο πλαίσιο 1568 του 1985 και από κει και πέρα ένα μεγάλο πλήθος νομοθετημάτων που μπήκαν στην ελληνική νομοθεσία μέσω ευρωπαϊκών οδηγιών. Αυτά βοηθούν σίγουρα γιατί η ασφάλεια της εργασίας προηγήθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό στην Ευρώπη και αυτή η συσσωρευμένη εμπειρία μεταφέρθηκε γρήγορα και εύκολα στην Ελλάδα. Παραμένει δύσκολο βέβαια σήμερα, παρότι έχουμε μια αρκετά ολοκληρωμένη νομοθεσία γύρω από την ασφάλεια, να την υιοθετήσουμε και να την κάνουμε κομμάτι της εκπαίδευσής μας και σε δεύτερη φάση να την εφαρμόσουμε απρόσκοπτα σε όλες τις εκτάσεις που έχουν να κάνουν με το θέμα της ασφάλειας. Το δεύτερο κομμάτι της εισήγησής μου που έχει να κάνει με τη χειρωνακτική διακίνηση φορτίων, ίσως δεν είναι πολύ γνωστό αλλά πρέπει να τονίσω ότι το ένα τέταρτο των ανθρώπων που αποχωρούν από την εργασία, αποχωρούν με μεγάλα προβλήματα στη μέση, στην οσφυϊκή χώρα και γενικότερα στα άκρα. Μεγάλο ρόλο σε αυτή την κατάσταση έχει παίξει η πορεία αυτών των εργαζομένων στο κομμάτι χειρωνακτικής διακίνησης. Χωρίς να το καταλαβαίνουμε, ο τρόπος με τον οποίο σηκώνουμε, η συχνότητα με την οποία σηκώνουμε, η ένταση με την οποία σηκώνουμε διάφορα φορτία στην πορεία της καριέρας μας, όλα αυτά δημιουργούν προβλήματα που στο τέλος γίνονται μεγάλα και χρειάζεται να τα αντιμετωπίσουμε μερικές φορές ακόμα και με επεμβάσεις. Έτσι, ένα μεγάλο μέρος της ποιότητας της ζωής μας μπορεί να χαθεί εξαιτίας αυτών».

Η κυρία Μαρία Δόση-Σιββά, ανέπτυξε τις εισηγήσεις «Προετοιμασία εργοταξίου», «Ικριώματα, Ξυλότυποι, Ανοίγματα, Στέγες» και «Κατεδαφίσεις, Εκσκαφές, Αντιστηρίξεις». Για τη δική της θεματολογία ανέφερε τα εξής:

«Θα παρουσιάσω τις προδιαγραφές ασφάλειας και υγείας στην κατασκευή των τεχνικών έργων σε όλες τις φάσεις της κατασκευής. Ξεκινώντας από την προετοιμασία του εργοταξίου, εκσκαφές, κατεδαφίσεις, στη φάση των ξυλοτύπων, για τα ικριώματα, για τις φάσεις κατασκευής των στεγών, ότι δηλαδή επιβάλλεται από τη νομοθεσία και ότι παραπάνω χρειάζεται για να προστατέψουμε την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων και ότι χρειάζεται για να προλάβουμε στα εργοτάξια το εργατικό ατύχημα.

Αυτός εξάλλου είναι και ο στόχος του σώματος επιθεώρησης εργασίας και όλων των επιθεωρητών ασφάλειας και υγείας με τους καθημερινούς ελέγχους που πραγματοποιούν στους χώρους των εργοταξίων».

Η κυρία Δόση που είναι και η συγγραφέας του βιβλίου «Ασφάλεια στα εργοτάξια», μιας έκδοσης του 2004, του Υπουργείου Εργασίας, του ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. (Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας) και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Υγιεινή και την Ασφάλεια την Εργασία, και το οποίο διανεμήθηκε στους συμμετέχοντες μηχανικούς του σεμιναρίου, μας είπε: «Το βιβλίο εκδόθηκε στα πλαίσια της χρονιάς εκείνης, που ήταν αφιερωμένη στην Υγιεινή και την Ασφάλεια στα Τεχνικά Έργα. Είναι ένα πρακτικό εγχειρίδιο, βοηθός όλων των εμπλεκομένων, από τους εργαζόμενους μέχρι τους μελετητές και τους επιβλέποντες και τους εργοδότες, εργολάβους»

Ο κ. Μαραγκός ανέπτυξε τα θέματα «Μηχανολογικός εξοπλισμός Εργοταξίου – Μηχανήματα Έργου» και «Κίνδυνοι από το ηλεκτρικό ρεύμα στα εργοτάξια – Μέθοδοι προστασίας». Μας δήλωσε τα εξής:

«Το κομμάτι της δικής μου παρουσίασης έχει να κάνει πρώτον με την ασφάλεια του μηχανολογικού εξοπλισμού του εργοταξίου και με τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για να εξασφαλίζεται η ασφάλεια των εργαζομένων ως χειριστές κάποιου συγκεκριμένου εξοπλισμού και δεύτερον με τους κινδύνους από το ηλεκτρικό ρεύμα και τα μέτρα προστασίας που πρέπει να λαμβάνονται για να αποφεύγονται τυχόν ηλεκτροπληξίες και ατυχήματα που προέρχονται από την χρήση εξοπλισμού με ηλεκτρικό ρεύμα.

Σαφώς και δεχτήκαμε να συμμετέχουμε στη συγκεκριμένη ημερίδα σαν ΚΕΠΕΚ Μακεδονίας – Θράκης γιατί στηρίζουμε στην προσπάθεια βελτίωσης συνθηκών εργασίας στα εργοτάξια δεδομένου του ότι υπό τις οικονομικές συνθήκες και την κοινωνική συγκυρία, ο εργαζόμενος στα εργοτάξια έχει να αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο σαφέστατα δεν έχει πάντα το μυαλό του στην εργασία κατά τη στιγμή που πρέπει και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, οι συγκεκριμένοι κίνδυνοι, λόγω ψυχοκοινωνικών συνθηκών, να συμβάλλουν πολύ στην έκβαση του ατυχήματος. Το θέμα μας εδώ είναι το να υπενθυμίσουμε ότι πρέπει να λαμβάνονται τα μέτρα ασφάλειας στην εργασία για αποφεύγονται τα εργατικά ατυχήματα.»

Ο κ. Κωνσταντινίδης ανέπτυξε την εισήγηση «Επαγγελματικές Ασθένειες εργαζομένων στα Τεχνικά Έργα» και μας ανέφερε τα εξής:

«Τα θέματα της υγείας στο πεδίο της Υγιεινής και Ασφάλειας στα Τεχνικά Έργα δεν διαφέρουν πάρα πολύ από ότι έχει να κάνει ένας γιατρός που είναι εξειδικευμένος στα ζητήματα της πρόληψης πρωτογενούς και δευτερογενούς όπως θα λέγαμε ιατρικά και επιδημιολογικά και άρα εστιάζουν σε συγκεκριμένους τομείς που σχετίζονται με συγκεκριμένη νοσηρότητα. Αυτή η νοσηρότητα ωστόσο μπορεί να είναι κοινής νόσου, όπως αναφέρεται από τις υπηρεσίες των ασφαλιστικών φορέων, είτε επαγγελματικής νόσου. Ο επιμερισμός της νοσηρότητας επομένως, σε αυτά τα δύο πεδία, σ’ αυτές τις δύο κατηγορίες, είναι το μείζον θέμα που πρέπει να απασχολήσει έναν γιατρό που έχει να ασχοληθεί με την πρόληψη στο πεδίο των τεχνικών έργων.

Θα αναφέρουμε ενδεικτικά παραδείγματα. Ζητήματα που σχετίζονται με νοσηρότητα δερματολογικών νοσημάτων και σχετίζονται κατά κύριο λόγο με την ηλιοφάνεια, με την έκθεση δηλαδή στην ηλιακή ακτινοβολία, μπορούν να εμφανιστούν σε όλον τον πληθυσμό. Από το πιο ευχάριστο που είναι όταν κάνουμε μπάνιο στη θάλασσα, μέχρι τον αγρότη που κατ’ ανάγκην επαγγελματικά εκτίθεται, μέχρι επομένως και τον εργαζόμενο στα τεχνικά έργα που δεν θα δουλέψει σε στεγασμένο χώρο. Αντίστοιχα ζητήματα μπορούν να σχετίζονται και με το κρύο, με κλιματικούς παράγοντες. Όλων των ειδών η νοσηρότητα επομένως που μας ενδιαφέρει κατά βάση έχει να κάνει με εξωγενείς περιβαλλοντικούς παράγοντες και, συμβατικά τουλάχιστον, υπάρχουν και άλλα ζητήματα.

Αυτό που ενδιαφέρει τον ειδικό γιατρό εργασίας, τον εξειδικευμένο σε αυτά τα ζητήματα της επαγγελματικής νοσηρότητας, είναι να μην εμφανιστεί το νόσημα. Η πρόληψη δηλαδή. Και μάλιστα με την έννοια αυτή, η όποια θεραπεία δεν είναι ακριβώς αντικείμενο δικό του. Γι’ αυτό άλλωστε και το ΤΕΕ-Θράκης, πολύ ορθά αντιμετωπίζοντας το ζήτημα για το θέμα των πρώτων βοηθειών που αναμφίβολα είναι απαραίτητες στα τεχνικά έργα, κάλεσε αντίστοιχο ειδικό γιατρό που θα μιλήσει από τη σκοπιά των πρώτων βοηθειών.

Τι έχει να κάνει επομένως ένας ειδικός γιατρός εργασίας; Πρώτα να κάνει τη λεγόμενη επιδημιολογική επιτήρηση, να δει επομένως αν αυτά τα νοσήματα που προανέφερα και που σχετίζονται με την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, εμφανίζονται. Δεύτερο θέμα πάλι επιδημιολογικά εργαλεία, εργαλεία της δημόσιας υγείας, της δημόσιας υγιεινής, να εντοπίσει εάν αυτά είναι περισσότερα ή λιγότερα και το ξέρουμε ήδη από τη βιβλιογραφία που υπάρχει ότι είναι συχνότερα. Δηλαδή μπορούμε να ξεκινήσουμε από τον καρκίνο του δέρματος, που είναι μια αθώα νόσος με εξαίρεση φυσικά το κακοηθές μελάνωμα, και να φτάσουμε σε έκθεση σε τσιμέντο, σε σκόνες, σε ειδικούς παράγοντες όπως είναι η άσφαλτος λόγου χάρη που μπορεί να εκτίθεται ένας εργαζόμενος, σε θερμοκρασία και κρύο που ανέφερα πριν, σε ακτινοβολίες και σ’ όλα αυτά. Και αυτό που έχει να κάνει ο γιατρός εργασίας είναι να σχεδιάσει την πρόληψη. Είναι όμως δικό του θέμα αμιγώς; Όχι. Πρώτα απ’ όλα γιατί είναι διεπιστημονική η προσέγγιση πάντα στα θέματα της υγείας και της ασφάλειας και δεύτερο γιατί η πρωτογενής πρόληψη είναι ένα κομμάτι που είναι και τεχνική πρόληψη και για να γίνει αυτό είναι απαραίτητη η άρρηκτη, η εγγενής συνεργασία με τον τεχνικό ασφάλειας, με τον μηχανικό.»

Η κ. Πετροπούλου-Παναναστασίου, ανέπτυξε το θέμα «Πρώτες Βοήθειες σε ατυχήματα στα Τεχνικά Έργα» και μας ανέφερε τα εξής:

«Το θέμα της εισήγησής μου είναι η παροχή πρώτων βοηθειών στις περιπτώσεις των τεχνικών έργων. Θεωρώ ότι για οποιοδήποτε κομμάτι αφορά το θέμα της παροχής πρώτων βοηθειών, το ουσιαστικό που πρέπει να ξέρει αυτός που επιχειρεί τη διάσωση είναι βασικά το να υποστηρίζει τη ζωή. Και αυτό το κομμάτι της βασικής υποστήριξης της ζωής θα είναι το αντικείμενο της δικής μου ομιλίας.»