ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΙΒΛΕΨΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΙΒΛΕΨΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
• Ερμηνευτική Προσέγγιση του Β.Δ. 16/17.03.50 & Ν.1568/1985
Του Παναγιώτη Μαρχαβίλα, Δρ Ηλεκ/γου Μηχ/κού & Μηχ/κού Η/Υ
1. Εισαγωγή
Στόχος στο άρθρο αυτό, είναι η συγκριτική παρουσίαση των αρμοδιοτήτων του Υπευθύνου Τεχνικής Επίβλεψης των Ηλεκτρομηχανολογικών Εγκαταστάσεων μίας επιχείρησης (δυνάμει του Β.Δ. 16/17.3.1950) και του Τεχνικού Ασφαλείας (δυνάμει του Ν.1568/1985).
2. Παρουσίαση του νομοθετικού πλαισίου
Β. Δ 16 / 17.03.1950
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ
ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΠΙΒΛΕΨΕΩΣ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ
Άρθρο 12
1. Ο αναλαμβάνων την υπεύθυνον τεχνικήν επίβλεψιν εκτελέσεως εγκαταστάσεως τινοςοφείλει, να λαμβάνει πάντα τα ενδεικνυόμενα μέτρα δια την εκτέλεσιν της εγκαταστάσεως, συμφώνως προς την χορηγηθείσαν σχετικήν άδειαν, τους εν ισχύϊ εκάστοτε κανονισμούς και τα δεδομένα της επιστήμης και της πείρας και να θέτει ταύτην εν λειτουργία μόνον κατόπιντηρήσεως πάντων των υπό των κειμένων διατάξεων προβλεπομένων προϋποθέσεων και όρων των απαιτουμένων αφ΄ ενός δια την επίτευξιν του καλλιτέρου και οικονομικοτέρου τρόπου λειτουργίας της εγκαταστάσεως, αφ΄ ετέρου δε δια την αποτροπήν παντός κινδύνου ή ενοχλήσεως του εργαζόμενου προσωπικού ή παντός τρίτου.
2. Ομοίως ο αναλαμβάνων την υπεύθυνον τεχνικήν επίβλεψιν της λειτουργίας εγκαταστάσεως τινός οφείλει να προβαίνη εις τακτικήν επιθεώρησιν της εγκαταστάσεως από απόψεως ασφαλείας και εκμεταλλεύσεως υποδεικνύων εγγράφως και υπευθύνως τα κατά την κρίσιν του επιβαλλόμενα μέτρα, αφ΄ενός μεν προς ασφαλή λειτουργίαν αυτής προςαποτροπήν κατά το δυνατόν παντός κινδύνου ή ενοχλήσεως του εργαζόμενου προσωπικού ή παντός τρίτου, αφ΄ ετέρου δε προς επίτευξιν του καλλιτέρου και οικονομικοτέρου τρόπου λειτουργίας της εγκαταστάσεως. “Τας υποδείξεις ταύτας δια τα προτεινόμενα μέτρα ο έχων την υπεύθυνον τεχνικήν επίβλεψιν της λειτουργίας της εγκαταστάσεως υποχρεούται να αναγράφη εν προς τούτω τηρουμένω ημερολογίου βιβλίω ηριθμημένω και εσφραγισμένω παρά του Ειρηνοδίκου της περιφερείας μερίμνη του Διευθυντού της εγκαταστάσεως ή εγκαταστάσεως ούτινος γνώσιν υποχρεούται να λαμβάνη ο Διευθυντής της Εγκαταστάσεως”.
3. Εις περίπτωσιν καθ΄ ήν τα λόγω ασφαλείας υποδειχθησόμενα μέτρα δεν ήθελον ληφθή υπ΄ όψει εκ μέρους της διευθύνσεως της επιχειρήσεως, ο έχων την υπεύθυνον τεχνικήν επίβλεψιν της εγκαταστάσεως ουδεμίαν θα φέρη ευθύνην, δια παν εκ της μη λήψεως των υποδειχθέντων μέτρων επισυμβησόμενον ατύχημα ή ζημίαν των εργαζομένων ή παντός τρίτου.
N. 1568/1985
ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ
Άρθρο 6
Συμβουλευτικές αρμοδιότητες του τεχνικού ασφάλειας.
1. Ο τεχνικός ασφάλειας παρέχει στον εργοδότη υποδείξεις και συμβουλές, γραπτά ή προφορικά, σε θέματα σχετικά με την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας και την πρόληψητων εργατικών ατυχημάτων. Τις γραπτές υποδείξεις ο τεχνικός ασφάλειας καταχωρεί σε ειδικό βιβλίο της επιχείρησης, το οποίο σελιδομετρείται και θεωρείται από την επιθεώρηση εργασίας. Ο εργοδότης έχει υποχρέωση να λαμβάνει γνώση ενυπογράφως των υποδείξεων που καταχωρούνται σ' αυτό το βιβλίο.
2. Ειδικότερα ο τεχνικός ασφάλειας:
α) συμβουλεύει σε θέματα σχεδιασμού, προγραμματισμού, κατασκευής και συντήρησης των εγκαταστάσεων, εισαγωγής νέων παραγωγικών διαδικασιών, προμήθειας μέσων καιεξοπλισμού, επιλογής και ελέγχου της αποτελεσματικότητας των ατομικών μέσων προστασίας, καθώς και διαμόρφωσης και διευθέτησης των θέσεων και του περιβάλλοντος εργασίας και γενικά οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας,
β) ελέγχει την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και των τεχνικών μέσων, πριν από τη λειτουργία τους, καθώς και των παραγωγικών διαδικασιών και μεθόδων εργασίας πριν από την εφαρμογή τους και επιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και πρόληψης των ατυχημάτων, ενημερώνοντας σχετικά τους αρμόδιους προϊσταμένους των τμημάτων ή τη διεύθυνση της επιχείρησης.
Άρθρο 7
Επίβλεψη συνθηκών εργασίας
1. Για την επίβλεψη των συνθηκών εργασίας ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση:
α) να επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας από πλευράς υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, να αναφέρει στον εργοδότη οποιαδήποτε παράλειψη των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας, να προτείνει μέτρα αντιμετώπισής της και να επιβλέπει την εφαρμογή τους,
β) να επιβλέπει την ορθή χρήση των ατομικών μέσων προστασίας,
γ) να ερευνά τα αίτια των εργατικών ατυχημάτων, να αναλύει και αξιολογεί τα αποτελέσματα των ερευνών του και να προτείνει μέτρα για την αποτροπή παρόμοιων ατυχημάτων.
δ) να εποπτεύει την εκτέλεση ασκήσεων πυρασφάλειας και συναγερμού για τη διαπίστωση ετοιμότητας προς αντιμετώπιση ατυχημάτων.
2. Για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στην επιχείρηση ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση:
α) να μεριμνά ώστε οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση να τηρούν τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και να τους ενημερώνει και καθοδηγεί για την αποτροπή του επαγγελματικού κινδύνου που συνεπάγεται η εργασία τους,
β) να συμμετέχει στην κατάρτιση και εφαρμογή των προγραμμάτων εκπαίδευσης των εργαζομένων σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας.
3. Η άσκηση του έργου του τεχνικού ασφάλειας δεν αποκλείει την ανάθεση σ' αυτόν από τον εργοδότη και άλλων καθηκόντων, πέρα από το ελάχιστο όριο ωρών απασχόλησής του ως τεχνικού ασφάλειας.
4. Ο τεχνικός ασφάλειας έχει, κατά την άσκηση του έργου του, ηθική ανεξαρτησία απέναντι στον εργοδότη και στους εργαζομένους. Τυχόν διαφωνία του με τον εργοδότη, για θέματα της αρμοδιότητάς του, δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο καταγγελίας της σύμβασής του. Σε κάθε περίπτωση η απόλυση του τεχνικού ασφάλειας πρέπει να είναι αιτιολογημένη.
5. Ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση να τηρεί το επιχειρησιακό απόρρητο.
Άρθρο 11
Συνεργασία τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας
1. Ο τεχνικός ασφάλειας και ο γιατρός εργασίας υποχρεούνται κατά την εκτέλεση, του έργου τους, να συνεργάζονται πραγματοποιώντας κοινούς ελέγχους των χώρων εργασίας.
2. Ο τεχνικός ασφάλειας και ο γιατρός εργασίας οφείλουν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, να συνεργάζονται με την Ε.Υ.Α.Ε. ή τον αντιπρόσωπο των εργαζομένων.
3. Ο τεχνικός ασφάλειας και ο γιατρός εργασίας οφείλουν να ενημερώνουν την Ε.Υ.Α.Ε. ή τον αντιπρόσωπο για κάθε σημαντικό ζήτημα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας στην επιχείρηση και να τους παρέχουν συμβουλές σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας.
4. Αν ο εργοδότης διαφωνεί με τις γραπτές υποδείξεις και συμβουλές του τεχνικού ασφάλειας ή του γιατρού εργασίας, οφείλει να αιτιολογεί τις απόψεις του και να τις κοινοποιήσει και στην Ε.Υ.Α.Ε. ή στον αντιπρόσωπο. Σε περίπτωση διαφωνίας η διαφορά θα επιλύεται από τον επιθεωρητή εργασίας και μόνο.
3. Συζήτηση - Συμπεράσματα
Τονίζεται πως σε ότι αφορά τις εργασίες συντήρησης και τις τεχνικές εργασίες ή οποιεσδήποτε εργασίες κατασκευής νέων έργων ή επέκτασης, οι οποίες εκτελούνται σε μία Βιομηχανία ή επιχείρηση, ο νόμος υπαγορεύει η εταιρεία να ορίζει:
α) Τον υπεύθυνο μηχανικό (βάσει του Β.Δ. 16/17.3.1950) που αναλαμβάνει δια σχετικής υπεύθυνης δήλωσης την τεχνική επίβλεψη της καλής λειτουργίας και συντήρησης του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και των τεχνικών εγκαταστάσεων της Βιομηχανίας, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την καλή λειτουργία, συντήρηση και ασφάλεια του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων της, και υπεύθυνος για την λήψη και την τήρηση των μέτρων ασφαλείας (Άρθρο 12, Β.Δ. 16/17.3.1950 με επικεφαλίδα «Ευθύνες της Τεχνικής Επίβλεψης»).
Στo πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, ενημερώνει το ειδικό βιβλίο «Βιβλίο επίβλεψης της καλής λειτουργίας και συντήρησης του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού» όπου καταχωρεί όλες τις εργασίες συντήρησης. Εξάλλου σύμφωνα με το Άρθρο 8 του συγκεκριμένου διατάγματος: “Ουδεμία μηχανολογική εγκατάστασις των εν τω παρόντι καθοριζομένων ειδικοτήτων δύναται να λειτουργεί εν τω Κράτει εάν δεν έχη υπεύθυνον τεχνική επίβλεψιν της λειτουργίας και συντηρήσεως αυτής, κατά τις διατάξεις του παρόντος”.
β) Τον υπεύθυνο μηχανικό (βάσει του Β.Δ. 16/17.3.1950) που αναλαμβάνει δια σχετικής υπεύθυνης δήλωσης την μελέτη άδειας εγκατάστασης και εκτέλεσης νέου έργου ή επέκτασης στη Βιομηχανία, όταν γίνεται εγκατάσταση ή εκσυγχρονισμός ή επέκταση βιομηχανικών-βιοτεχνικών χώρων και ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την μελέτη της άδειας εγκατάστασης, για την εκτέλεση και επίβλεψη του νέου έργου ή της επέκτασης και την λήψη των μέτρων ασφαλείας (Αρθρ. 12, Β.Δ. 16/17.3.1950 με επικεφαλίδα “Eυθύνες της Τεχνικής Επίβλεψης”). Στo πλαίσιo των αρμοδιοτήτων του οφείλει να ενημερώνει το ειδικό ημερολόγιο μέτρων ασφαλείας (το οποίο είναι σελιδομετρημένο και θεωρημένο από το ειρηνοδικείο) όπου καταχωρεί όλες τις διεξαγόμενες τεχνικές εργασίες (βλ. το άρθρο 8, Ν.1396/1983 ).
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τον Ν.1568/1985, σε όλες τις επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από τον αριθμό των εργαζομένων, ο εργοδότης έχει υποχρέωση να χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες: α) Τεχνικού Ασφαλείας (Τ.Α.) και β) Γιατρού Εργασίας (Γ.Ε.), στις επιχειρήσεις με περισσότερους από 50 εργαζομένους.
• Από τα παραπάνω συνάγεται το συμπέρασμα, ότι ο ρόλος του τεχνικού ασφαλείας, όπως άλλωστε και του γιατρού εργασίας, είναι καθαρά συμβουλευτικός, σε θέματα σχετικά με την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας, σε αντιδιαστολή μ’ αυτόν του υπευθύνου τεχνικής επίβλεψης εκτέλεσης & λειτουργίας εγκατάστασης, που είναι ρόλος δια την αποτροπήν παντός κινδύνου ή ενοχλήσεως του εργαζόμενου προσωπικού ή παντός τρίτου.
• Να τονιστεί ότι ο Τ.Α. δεν έχει καμία σχέση και δεν είναι υπεύθυνος για την διεξαγωγή και την εκτέλεση των εργασιών συντήρησης ή οποιωνδήποτε τεχνικών εργασιών οι οποίες εκτελούνται στους χώρους παραγωγής της εταιρείας. Τις εργασίες αυτές τις εκτελεί το Τμήμα Συντήρησης το οποίο είναι και υπεύθυνο για την διεξαγωγή τους και τη λήψη των προβλεπόμενων μέτρων ασφαλείας (σύμφωνα δε και με το οργανόγραμμα ή την περιγραφή των καθηκόντων που έχει καταρτιστεί από την εταιρεία).
• Ο Τ.Α. δεν συμμετέχει στις παραπάνω περιγραφόμενες τεχνικές εργασίες ή εργασίες συντήρησης, ούτε είναι υπεύθυνος για τον σχεδιασμό τους, ούτε για τον προγραμματισμό τους, ούτε για την μελέτη τους, ούτε για την επίβλεψη αυτών, ούτε βέβαια για την κατασκευή και γενικά για την εκτέλεση αυτών.
• Σύμφωνα με το Β.Δ. 16/17.3.1950, την τεχνική επίβλεψη της καλής λειτουργίας και συντήρησης του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και των τεχνικών εγκαταστάσεων μίας εταιρείας, την αναλαμβάνει με υπογραφή σχετικής υπεύθυνης δήλωσης επίβλεψης της καλής λειτουργίας και συντήρησης του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, ο υπεύθυνος της τεχνικής επίβλεψης εκτέλεσης & λειτουργίας εγκατάστασης.
• Επισημαίνεται ότι ο Τ.Α. κατά κανόνα δεν ανήκει στο προσωπικό της εταιρείας, δηλ. δεν είναι υπάλληλός της, αλλάεξωτερικός συνεργάτης αυτής. Κατά συνέπεια δεν του επιτρέπεται να δίνει εντολές στους εργαζομένους της εταιρείας, παρά μόνο συμβουλές, διότι ο Τ.Α. δεν έχει θέση στην πυραμίδα της ιεραρχίας της εταιρείας.
• Η παρουσία του Τ.Α., όπως και του Γ.Ε. στους χώρους παραγωγής της εταιρείας, περιορίζεται σε μερικές επισκέψεις την εβδομάδα, τηρώντας το χρονικό ελάχιστο που υπαγορεύει το Π.Δ. 294/88. Αυτό σημαίνει ότι ο Τ.Α. δεν λαμβάνει γνώση για οτιδήποτε συμβαίνει ανά πάσα ώρα και στιγμή στους εργασιακούς χώρους της εταιρείας.
• Ερμηνευτική Προσέγγιση του Β.Δ. 16/17.03.50 & Ν.1568/1985
Του Παναγιώτη Μαρχαβίλα, Δρ Ηλεκ/γου Μηχ/κού & Μηχ/κού Η/Υ
1. Εισαγωγή
Στόχος στο άρθρο αυτό, είναι η συγκριτική παρουσίαση των αρμοδιοτήτων του Υπευθύνου Τεχνικής Επίβλεψης των Ηλεκτρομηχανολογικών Εγκαταστάσεων μίας επιχείρησης (δυνάμει του Β.Δ. 16/17.3.1950) και του Τεχνικού Ασφαλείας (δυνάμει του Ν.1568/1985).
2. Παρουσίαση του νομοθετικού πλαισίου
Β. Δ 16 / 17.03.1950
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ
ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΕΠΙΒΛΕΨΕΩΣ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ
Άρθρο 12
1. Ο αναλαμβάνων την υπεύθυνον τεχνικήν επίβλεψιν εκτελέσεως εγκαταστάσεως τινοςοφείλει, να λαμβάνει πάντα τα ενδεικνυόμενα μέτρα δια την εκτέλεσιν της εγκαταστάσεως, συμφώνως προς την χορηγηθείσαν σχετικήν άδειαν, τους εν ισχύϊ εκάστοτε κανονισμούς και τα δεδομένα της επιστήμης και της πείρας και να θέτει ταύτην εν λειτουργία μόνον κατόπιντηρήσεως πάντων των υπό των κειμένων διατάξεων προβλεπομένων προϋποθέσεων και όρων των απαιτουμένων αφ΄ ενός δια την επίτευξιν του καλλιτέρου και οικονομικοτέρου τρόπου λειτουργίας της εγκαταστάσεως, αφ΄ ετέρου δε δια την αποτροπήν παντός κινδύνου ή ενοχλήσεως του εργαζόμενου προσωπικού ή παντός τρίτου.
2. Ομοίως ο αναλαμβάνων την υπεύθυνον τεχνικήν επίβλεψιν της λειτουργίας εγκαταστάσεως τινός οφείλει να προβαίνη εις τακτικήν επιθεώρησιν της εγκαταστάσεως από απόψεως ασφαλείας και εκμεταλλεύσεως υποδεικνύων εγγράφως και υπευθύνως τα κατά την κρίσιν του επιβαλλόμενα μέτρα, αφ΄ενός μεν προς ασφαλή λειτουργίαν αυτής προςαποτροπήν κατά το δυνατόν παντός κινδύνου ή ενοχλήσεως του εργαζόμενου προσωπικού ή παντός τρίτου, αφ΄ ετέρου δε προς επίτευξιν του καλλιτέρου και οικονομικοτέρου τρόπου λειτουργίας της εγκαταστάσεως. “Τας υποδείξεις ταύτας δια τα προτεινόμενα μέτρα ο έχων την υπεύθυνον τεχνικήν επίβλεψιν της λειτουργίας της εγκαταστάσεως υποχρεούται να αναγράφη εν προς τούτω τηρουμένω ημερολογίου βιβλίω ηριθμημένω και εσφραγισμένω παρά του Ειρηνοδίκου της περιφερείας μερίμνη του Διευθυντού της εγκαταστάσεως ή εγκαταστάσεως ούτινος γνώσιν υποχρεούται να λαμβάνη ο Διευθυντής της Εγκαταστάσεως”.
3. Εις περίπτωσιν καθ΄ ήν τα λόγω ασφαλείας υποδειχθησόμενα μέτρα δεν ήθελον ληφθή υπ΄ όψει εκ μέρους της διευθύνσεως της επιχειρήσεως, ο έχων την υπεύθυνον τεχνικήν επίβλεψιν της εγκαταστάσεως ουδεμίαν θα φέρη ευθύνην, δια παν εκ της μη λήψεως των υποδειχθέντων μέτρων επισυμβησόμενον ατύχημα ή ζημίαν των εργαζομένων ή παντός τρίτου.
N. 1568/1985
ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ
Άρθρο 6
Συμβουλευτικές αρμοδιότητες του τεχνικού ασφάλειας.
1. Ο τεχνικός ασφάλειας παρέχει στον εργοδότη υποδείξεις και συμβουλές, γραπτά ή προφορικά, σε θέματα σχετικά με την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας και την πρόληψητων εργατικών ατυχημάτων. Τις γραπτές υποδείξεις ο τεχνικός ασφάλειας καταχωρεί σε ειδικό βιβλίο της επιχείρησης, το οποίο σελιδομετρείται και θεωρείται από την επιθεώρηση εργασίας. Ο εργοδότης έχει υποχρέωση να λαμβάνει γνώση ενυπογράφως των υποδείξεων που καταχωρούνται σ' αυτό το βιβλίο.
2. Ειδικότερα ο τεχνικός ασφάλειας:
α) συμβουλεύει σε θέματα σχεδιασμού, προγραμματισμού, κατασκευής και συντήρησης των εγκαταστάσεων, εισαγωγής νέων παραγωγικών διαδικασιών, προμήθειας μέσων καιεξοπλισμού, επιλογής και ελέγχου της αποτελεσματικότητας των ατομικών μέσων προστασίας, καθώς και διαμόρφωσης και διευθέτησης των θέσεων και του περιβάλλοντος εργασίας και γενικά οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας,
β) ελέγχει την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και των τεχνικών μέσων, πριν από τη λειτουργία τους, καθώς και των παραγωγικών διαδικασιών και μεθόδων εργασίας πριν από την εφαρμογή τους και επιβλέπει την εφαρμογή των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και πρόληψης των ατυχημάτων, ενημερώνοντας σχετικά τους αρμόδιους προϊσταμένους των τμημάτων ή τη διεύθυνση της επιχείρησης.
Άρθρο 7
Επίβλεψη συνθηκών εργασίας
1. Για την επίβλεψη των συνθηκών εργασίας ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση:
α) να επιθεωρεί τακτικά τις θέσεις εργασίας από πλευράς υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας, να αναφέρει στον εργοδότη οποιαδήποτε παράλειψη των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας, να προτείνει μέτρα αντιμετώπισής της και να επιβλέπει την εφαρμογή τους,
β) να επιβλέπει την ορθή χρήση των ατομικών μέσων προστασίας,
γ) να ερευνά τα αίτια των εργατικών ατυχημάτων, να αναλύει και αξιολογεί τα αποτελέσματα των ερευνών του και να προτείνει μέτρα για την αποτροπή παρόμοιων ατυχημάτων.
δ) να εποπτεύει την εκτέλεση ασκήσεων πυρασφάλειας και συναγερμού για τη διαπίστωση ετοιμότητας προς αντιμετώπιση ατυχημάτων.
2. Για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στην επιχείρηση ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση:
α) να μεριμνά ώστε οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση να τηρούν τους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας και να τους ενημερώνει και καθοδηγεί για την αποτροπή του επαγγελματικού κινδύνου που συνεπάγεται η εργασία τους,
β) να συμμετέχει στην κατάρτιση και εφαρμογή των προγραμμάτων εκπαίδευσης των εργαζομένων σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας.
3. Η άσκηση του έργου του τεχνικού ασφάλειας δεν αποκλείει την ανάθεση σ' αυτόν από τον εργοδότη και άλλων καθηκόντων, πέρα από το ελάχιστο όριο ωρών απασχόλησής του ως τεχνικού ασφάλειας.
4. Ο τεχνικός ασφάλειας έχει, κατά την άσκηση του έργου του, ηθική ανεξαρτησία απέναντι στον εργοδότη και στους εργαζομένους. Τυχόν διαφωνία του με τον εργοδότη, για θέματα της αρμοδιότητάς του, δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο καταγγελίας της σύμβασής του. Σε κάθε περίπτωση η απόλυση του τεχνικού ασφάλειας πρέπει να είναι αιτιολογημένη.
5. Ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση να τηρεί το επιχειρησιακό απόρρητο.
Άρθρο 11
Συνεργασία τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας
1. Ο τεχνικός ασφάλειας και ο γιατρός εργασίας υποχρεούνται κατά την εκτέλεση, του έργου τους, να συνεργάζονται πραγματοποιώντας κοινούς ελέγχους των χώρων εργασίας.
2. Ο τεχνικός ασφάλειας και ο γιατρός εργασίας οφείλουν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, να συνεργάζονται με την Ε.Υ.Α.Ε. ή τον αντιπρόσωπο των εργαζομένων.
3. Ο τεχνικός ασφάλειας και ο γιατρός εργασίας οφείλουν να ενημερώνουν την Ε.Υ.Α.Ε. ή τον αντιπρόσωπο για κάθε σημαντικό ζήτημα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας στην επιχείρηση και να τους παρέχουν συμβουλές σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας.
4. Αν ο εργοδότης διαφωνεί με τις γραπτές υποδείξεις και συμβουλές του τεχνικού ασφάλειας ή του γιατρού εργασίας, οφείλει να αιτιολογεί τις απόψεις του και να τις κοινοποιήσει και στην Ε.Υ.Α.Ε. ή στον αντιπρόσωπο. Σε περίπτωση διαφωνίας η διαφορά θα επιλύεται από τον επιθεωρητή εργασίας και μόνο.
3. Συζήτηση - Συμπεράσματα
Τονίζεται πως σε ότι αφορά τις εργασίες συντήρησης και τις τεχνικές εργασίες ή οποιεσδήποτε εργασίες κατασκευής νέων έργων ή επέκτασης, οι οποίες εκτελούνται σε μία Βιομηχανία ή επιχείρηση, ο νόμος υπαγορεύει η εταιρεία να ορίζει:
α) Τον υπεύθυνο μηχανικό (βάσει του Β.Δ. 16/17.3.1950) που αναλαμβάνει δια σχετικής υπεύθυνης δήλωσης την τεχνική επίβλεψη της καλής λειτουργίας και συντήρησης του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και των τεχνικών εγκαταστάσεων της Βιομηχανίας, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την καλή λειτουργία, συντήρηση και ασφάλεια του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων της, και υπεύθυνος για την λήψη και την τήρηση των μέτρων ασφαλείας (Άρθρο 12, Β.Δ. 16/17.3.1950 με επικεφαλίδα «Ευθύνες της Τεχνικής Επίβλεψης»).
Στo πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, ενημερώνει το ειδικό βιβλίο «Βιβλίο επίβλεψης της καλής λειτουργίας και συντήρησης του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού» όπου καταχωρεί όλες τις εργασίες συντήρησης. Εξάλλου σύμφωνα με το Άρθρο 8 του συγκεκριμένου διατάγματος: “Ουδεμία μηχανολογική εγκατάστασις των εν τω παρόντι καθοριζομένων ειδικοτήτων δύναται να λειτουργεί εν τω Κράτει εάν δεν έχη υπεύθυνον τεχνική επίβλεψιν της λειτουργίας και συντηρήσεως αυτής, κατά τις διατάξεις του παρόντος”.
β) Τον υπεύθυνο μηχανικό (βάσει του Β.Δ. 16/17.3.1950) που αναλαμβάνει δια σχετικής υπεύθυνης δήλωσης την μελέτη άδειας εγκατάστασης και εκτέλεσης νέου έργου ή επέκτασης στη Βιομηχανία, όταν γίνεται εγκατάσταση ή εκσυγχρονισμός ή επέκταση βιομηχανικών-βιοτεχνικών χώρων και ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την μελέτη της άδειας εγκατάστασης, για την εκτέλεση και επίβλεψη του νέου έργου ή της επέκτασης και την λήψη των μέτρων ασφαλείας (Αρθρ. 12, Β.Δ. 16/17.3.1950 με επικεφαλίδα “Eυθύνες της Τεχνικής Επίβλεψης”). Στo πλαίσιo των αρμοδιοτήτων του οφείλει να ενημερώνει το ειδικό ημερολόγιο μέτρων ασφαλείας (το οποίο είναι σελιδομετρημένο και θεωρημένο από το ειρηνοδικείο) όπου καταχωρεί όλες τις διεξαγόμενες τεχνικές εργασίες (βλ. το άρθρο 8, Ν.1396/1983 ).
Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τον Ν.1568/1985, σε όλες τις επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από τον αριθμό των εργαζομένων, ο εργοδότης έχει υποχρέωση να χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες: α) Τεχνικού Ασφαλείας (Τ.Α.) και β) Γιατρού Εργασίας (Γ.Ε.), στις επιχειρήσεις με περισσότερους από 50 εργαζομένους.
• Από τα παραπάνω συνάγεται το συμπέρασμα, ότι ο ρόλος του τεχνικού ασφαλείας, όπως άλλωστε και του γιατρού εργασίας, είναι καθαρά συμβουλευτικός, σε θέματα σχετικά με την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας, σε αντιδιαστολή μ’ αυτόν του υπευθύνου τεχνικής επίβλεψης εκτέλεσης & λειτουργίας εγκατάστασης, που είναι ρόλος δια την αποτροπήν παντός κινδύνου ή ενοχλήσεως του εργαζόμενου προσωπικού ή παντός τρίτου.
• Να τονιστεί ότι ο Τ.Α. δεν έχει καμία σχέση και δεν είναι υπεύθυνος για την διεξαγωγή και την εκτέλεση των εργασιών συντήρησης ή οποιωνδήποτε τεχνικών εργασιών οι οποίες εκτελούνται στους χώρους παραγωγής της εταιρείας. Τις εργασίες αυτές τις εκτελεί το Τμήμα Συντήρησης το οποίο είναι και υπεύθυνο για την διεξαγωγή τους και τη λήψη των προβλεπόμενων μέτρων ασφαλείας (σύμφωνα δε και με το οργανόγραμμα ή την περιγραφή των καθηκόντων που έχει καταρτιστεί από την εταιρεία).
• Ο Τ.Α. δεν συμμετέχει στις παραπάνω περιγραφόμενες τεχνικές εργασίες ή εργασίες συντήρησης, ούτε είναι υπεύθυνος για τον σχεδιασμό τους, ούτε για τον προγραμματισμό τους, ούτε για την μελέτη τους, ούτε για την επίβλεψη αυτών, ούτε βέβαια για την κατασκευή και γενικά για την εκτέλεση αυτών.
• Σύμφωνα με το Β.Δ. 16/17.3.1950, την τεχνική επίβλεψη της καλής λειτουργίας και συντήρησης του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και των τεχνικών εγκαταστάσεων μίας εταιρείας, την αναλαμβάνει με υπογραφή σχετικής υπεύθυνης δήλωσης επίβλεψης της καλής λειτουργίας και συντήρησης του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, ο υπεύθυνος της τεχνικής επίβλεψης εκτέλεσης & λειτουργίας εγκατάστασης.
• Επισημαίνεται ότι ο Τ.Α. κατά κανόνα δεν ανήκει στο προσωπικό της εταιρείας, δηλ. δεν είναι υπάλληλός της, αλλάεξωτερικός συνεργάτης αυτής. Κατά συνέπεια δεν του επιτρέπεται να δίνει εντολές στους εργαζομένους της εταιρείας, παρά μόνο συμβουλές, διότι ο Τ.Α. δεν έχει θέση στην πυραμίδα της ιεραρχίας της εταιρείας.
• Η παρουσία του Τ.Α., όπως και του Γ.Ε. στους χώρους παραγωγής της εταιρείας, περιορίζεται σε μερικές επισκέψεις την εβδομάδα, τηρώντας το χρονικό ελάχιστο που υπαγορεύει το Π.Δ. 294/88. Αυτό σημαίνει ότι ο Τ.Α. δεν λαμβάνει γνώση για οτιδήποτε συμβαίνει ανά πάσα ώρα και στιγμή στους εργασιακούς χώρους της εταιρείας.