σεμιναρίο "Εφαρμογή ΚΕΝΑΚ - Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίου", Κομοτηνή

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚO ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ

«ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΕΝΑΚ - ΜΕΛΕΤΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΤΗΡΙΟΥ»

ΣΑΒΒΑΤΟ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2011

Το Σάββατο 4 Ιουνίου 2011, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας – Περιφερειακό Τμήμα Θράκης, διοργάνωσε Επιμορφωτική Εκδήλωση με θέμα «Εφαρμογή ΚΕΝΑΚ – Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίου», με σκοπό την ενημέρωση για το νομικό πλαίσιο και την εφαρμογή του ΚΕΝΑΚ., την σύνταξη της «Ενεργειακής Μελέτης» που υποβάλλεται στην πολεοδομία για τα νέα και ριζικά ανακαινιζόμενα κτήρια, σύμφωνα με τον ΚΕΝΑΚ και με τα όσα ορίζουν οι σχετικές Τεχνικές Οδηγίες του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας.

Το εξειδικευμένο αυτό σεμινάριο, που απευθυνόταν ειδικά σε ελέγχουσες υπηρεσίες, το παρακολούθησαν 25 συνάδελφοι μηχανικοί, υπάλληλοι των πολεοδομικών γραφείων της Θράκης.

Ομιλήτριες ήταν η Αθηνά Γαγλία που ανέπτυξε το νομοθετικό πλαίσιο και η Χριστίνα Κωστοπούλου που αναφέρθηκε στον τρόπο σύνταξης των Μελετών Ενεργειακής Απόδοσης σύμφωνα με τον ΚΕΝΑΚ.

Ο πρόεδρος του ΤΕΕ-Θράκης κ. Αργύρης Πλέσιας σε δηλώσεις του ανέφερε ότι ο ΚΕΝΑΚ εισάγει μία συνολικά καινούρια αντίληψη στον σχεδιασμό των κτιρίων που στόχο έχει τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των χρηστών με επωφελέστερο τρόπο από άποψη κατανάλωσης ενέργειας.

Δηλώσεις Προέδρου

«Η εφαρμογή του ΚΕΝΑΚ, του κανονισμού ενεργειακής απόδοσης και των μελετών ενεργειακής απόδοσης για τα κτίρια, αποτελεί μία σημαντική τομή στο πως αντιμετωπίζουμε τόσο τα υφιστάμενα κτίρια όσο και τα καινούρια. Εισάγει δηλαδή μία συνολικά καινούρια αντίληψη στον σχεδιασμό των κτιρίων, σχεδιασμός ο οποίος αφορά και τις εγκαταστάσεις όπως τους εξοπλισμούς του κτιρίου, αλλά και έχει σα στόχο την δημιουργία μίας καλύτερης ποιότητας ζωής για τους χρήστες των κτιρίων και σαφώς ενεργειακά επωφελέστερης.

Η τομή αυτή, επειδή ουσιαστικά αποτελεί καινούρια γνώση, θα έλεγα εξελισσόμενη γνώση, δεν είναι εύκολο να περάσει στους χρήστες και κυρίως στους μηχανικούς που έχουν εκπαιδευθεί με συγκεκριμένους τρόπους. Αυτήν ακριβώς τη δουλειά κάνουμε σήμερα εδώ στο ΤΕΕ-Θράκης, όπου το σεμινάριο αυτό του ειδικού τύπου που απευθύνεται κυρίως σε στελέχη των πολεοδομιών, δηλαδή στους ελεγκτές αυτών των μελετών και επεμβάσεων, έχει στόχο να δώσει μία ιδιαίτερου τύπου γνώση. Γνώση, που έχει να κάνει όχι τόσο με το επιστημονικό αντικείμενο των μελετών, γιατί αυτό ήταν ένα αντικείμενο προηγουμένων σεμιναρίων και νομίζω ότι έχουμε φτάσει εκεί σε ένα πάρα πολύ σημαντικό επίπεδο ειδίκευσης, αλλά περισσότερο έχει να κάνει με τη διαχείριση τις διαδικασίες εφαρμογής αυτών των γνώσεων στην πράξη. Κυρίως δηλαδή το πως θα το αντιμετωπίσουμε αδειοδοτικά, τι ακριβώς πρέπει να ελεγχθεί, τι δεν πρέπει, τι άδεια πρέπει να πάρει το κάθε κτίριο, πως θα καταταχθεί ανάλογα με τη χρήση του, ζητήματα πολύ συγκεκριμένα που πολλές φορές αποτελούν και ζητήματα τριβών μεταξύ των μηχανικών γιατί ο καθένας το σκέφτεται και το ερμηνεύει με διαφορετικό τρόπο. Όλα αυτά τα πράγματα έρχεται το σεμινάριο να εξομαλύνει ώστε να δοθούν οι κατάλληλες κατευθύνσεις και λύσει προς την κατεύθυνση αυτή».

Δηλώσεις ομιλητριών:

Αθηνά Γαγλία

«Το σημερινό σεμινάριο απευθύνεται κυρίως σε συναδέλφους μηχανικούς που εργάζονται σε πολεοδομικά γραφεία και η ομιλία μου θα είναι επικεντρωμένη στο νομικό πλαίσιο και κυρίως στη σύνταξη της ενεργειακής μελέτης για κτίρια που έχουν υποχρέωση να υποβάλλουν μελέτη ενεργειακής απόδοσης. Ποια είναι η μεθοδολογία με την οποία γίνεται και όλο το νομοθετικό πλαίσιο, ξεκινώντας από τον Νόμο 3661που είναι η εναρμόνιση μας με την Κοινοτική Οδηγία – την 91 του 2002 – τον κανονισμό ενεργειακής απόδοσης που περιγράφει, το πώς θα εφαρμοστεί όλο το κανονιστικό πλαίσιο του Νόμου 3661, καθώς τις ελάχιστες απαιτήσεις και προδιαγραφές που πρέπει να έχουν τα κτίρια σήμερα.

Στη συνέχεια θα επικεντρωθούμε σε επιμέρους θέματα που προβληματίζουν τα πολεοδομικά γραφεία, όπως το τι γίνεται με τις επεκτάσεις, με τις προσθήκες, με την αλλαγή χρήσης  κλπ. Ο νόμος είναι ξεκάθαρος και αναφέρει τι πρέπει να γίνει σε όλα τα νέα και ριζικά ανακαινισμένα κτίρια κυρίως για χρήσεις οι οποίες έχουν κατανάλωση ενέργειας. Για ένα κτίριο δηλαδή, όπως μια παραγωγική μονάδα που λόγω της χρήσης του δεν ψύχεται και δε θερμαίνεται, δεν υπάρχει υποχρέωση να εναρμονισθεί με όλες αυτές τις απαιτήσεις ακριβώς επειδή δεν του χρειάζεται ούτε θερμομόνωση ούτε κανένα άλλο στοιχείο για να βελτιώσει την ενεργειακή του συμπεριφορά.

Αυτή τη στιγμή, ο νόμος αφορά όσα κτίρια κάνουν ριζική ανακαίνιση στα οποία πρέπει να εφαρμόζονται οι διατάξεις του ΚΕΝΑΚ. Σε άλλα κράτη, όπως για παράδειγμα η Δανία, οι διατάξεις αυτές έχουν εφαρμοστεί και στα υφιστάμενα κτίρια, αλλά εκεί έχουν δοθεί κίνητρα και έχει διαμορφωθεί έτσι η αγορά έτσι, ώστε ανάλογα με την ενεργειακή απόδοση ενός κτιρίου, να διαμορφώνεται και το τελικό κόστος του ενοικίου ή της πώλησής του. Εμείς ακόμα μιλάμε για ριζική ανακαίνιση μόνο. Επίσης, θα πρέπει όλα τα δημόσια κτίρια να πιστοποιηθούν, ανεξάρτητα εάν πωλούνται ή ενοικιάζονται από τη στιγμή που γίνεται χρήση από κάποια υπηρεσία και να έχουν αναρτήσει και το πιστοποιητικό ώστε να γνωρίζει ο κόσμος την ενεργειακή τους απόδοση. Αυτό, ίσως κάποια στιγμή ωθήσει το Δημόσιο, αφού αποτυπώσει ποια είναι η κατάστασή του, να βρει κάποιο κονδύλιο ώστε να μπορέσει να κάνει ανακαίνιση και αναβάθμιση».

Χριστίνα Κωστοπούλου

«Μέχρι σήμερα και από όσο γνωρίζω, δεν έχουνε γίνει σεμινάρια στην κατεύθυνση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης των υπαλλήλων των Πολεοδομιών γραφείων, τουλάχιστον στη Βόρειο Ελλάδα. Η Νόμοι βέβαια και ο ΚΕΝΑΚ είναι διαθέσιμοι για κάθε έλληνα πολίτη, δηλαδή ο νόμος 3661 του 2008 και ο 3853 του 2010 ο οποίος έκανε κάποιες τροποποιήσεις.

Αλλά ακόμα και οι τεχνικές οδηγίες του ΤΕΕ, οι οποίες είναι ένα απαραίτητο συμπλήρωμα για να εκπονήσει ή να ελέγξει κανείς μία μελέτη, δεν διατίθενται στο κοινό, για παράδειγμα μία πολεοδομία δεν έχει τις τεχνικές οδηγίες. Τις προμηθεύεται όποιος μηχανικός θέλει αγοράζοντάς τες από το Τεχνικό Επιμελητήριο, δηλαδή στην ουσία αγοράζει το λογισμικό και μαζί με αυτό προμηθεύεται και τις τεχνικές οδηγίες.

Μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει ένα νομοθετικό πλαίσιο το οποίο σε ένα βαθμό γίνεται γνωστό στις πολεοδομίες αλλά κάποιες φορές κοινοποιείται με καθυστέρηση και δεν έχει γίνει κάτι οργανωμένο σε κεντρικό επίπεδο.

Στο βαθμό βέβαια που κάποιος υπάλληλος θέλει να ενημερωθεί και να ασχοληθεί σαφώς και μπορεί να βρει όλα τα κείμενα που αφορούν τον κανονισμό και να τα μελετήσει. Όμως πρέπει να σημειώσουμε ότι μιλάμε για μεγάλο όγκο δουλειάς και υπάρχει έλλειμμα σε αυτόν τον τομέα, όχι μόνο γιατί είναι ένα καινούριο κομμάτι της δουλειάς μας, αλλά και επειδή οι παλαιότερες φουρνιές των μηχανικών, δεν είναι εξοικειωμένοι με τις έννοιες που εισάγει ο ΚΕΝΑΚ, με τη θεωρία του κανονισμού, με τους στόχους που προσπαθεί να υπηρετήσει και με τα μέσα που έχει για να τους εφαρμόσει. Δηλαδή, το αντικείμενο είναι ξένο και όχι μόνο στις πολεοδομίες αλλά γενικά στους παλαιότερους μηχανικούς και αυτό ακριβώς προσπαθούμε σήμερα: να ενημερώσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα, να δώσουμε κάποιες κατευθύνσεις και να κινήσουμε το ενδιαφέρον των μηχανικών των πολεοδομιών.

Με τη σημερινή μου εισήγηση, θα προσπαθήσω σε γενικές γραμμές να σκιαγραφήσω από τι αποτελείται μία μελέτη, τη δομή της, τι περιέχει, τι ελέγχουμε, ποια σημεία είναι αυτά που καθορίζουν το αποτέλεσμα, ποια σημεία είναι ομιχλώδη και χρίζουν περισσότερης διερεύνησης, θέματα δηλαδή που αφορούν τη θεωρία, αλλά και θέματα πρακτικά γιατί μετά από μία εξάμηνη εμπειρία της εφαρμογής, μπορούμε να δούμε κάποια πράγματα που έχουν προκύψει στην πράξη και μπορώ να πω ότι προχωράμε πλέον καλά και οι μηχανικοί αρχίζουν και μπαίνουν στο όλο κλίμα. Επίσης, όσον αφορά το θέμα της θεώρησης των μελετών αυτό που γράφει και η σχετική εγκύκλιος, είναι ότι ο ελεγκτής αρχιτεκτονικών και ο ελεγκτής ηλεκτρομηχανολογικών συνθεωρούν και συνυπογράφουν.

Στην Αθήνα τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα γιατί έχουν γίνει ήδη δύο ενημερωτικές ημερίδες από το Υπουργείο για τους πολεοδόμους – μηχανικούς οπότε εκεί έχουν προχωρήσει περισσότερο. Θα διευκρινίσουμε επίσης ότι στο ΥΠΕΚΑ, άλλη είναι η Δ.Ο.Κ.Κ. (Διεύθυνση οικοδομικών και κτιριοδομικών κανονισμών) που είναι υπεύθυνη για την κατασκευή και εκδίδει τις σχετικές εγκυκλίου και άλλη είναι η υπηρεσία επιθεωρητών ενέργειας που έχει βγάλει όλο αυτό το νομικό πλαίσιο για τα κτίρια».

Εισηγήσεις:

Αθηνά Γαγλία

M.Sc. - Μηχανολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π. , Μέλος ομάδας εργασίας σύνταξης Τεχνικών Οδηγιών

«Νομοθετικό πλαίσιο και μεθοδολογία υπολογισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων.

Εφαρμογή ΚΕΝΑΚ. Ευρωπαϊκά πρότυπα. Ενεργειακή κατάταξη κτηρίου, μεθοδολογία Κτηρίου Αναφοράς. Απαιτήσεις Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης (ΜΕΑ). Τεχνικές Οδηγίες (ΤΟΤΕΕ 20701-1, 20701-3, 20701-4 ). Γενικές παραδοχές και δεδομένα (κτηρίου αναφοράς, εξεταζόμενου κτηρίου) για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοση κτιρίων. Παραμετροποίηση και αντιμετώπιση της έλλειψης δεδομένων.»

Χριστίνα Κωστοπούλου

M.Sc. - Πολιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ. , Υπάλληλος Δ/νσης Πολεοδομικού Σχεδιασμού Οικισμού και Χωροταξίας Δήμου Έδεσσας

«Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης σύμφωνα με τον ΚΕΝΑΚ. Ο έλεγχος από τις πολεοδομικές υπηρεσίες.

Δομή και Σύνταξη Ενεργειακής Μελέτης. Τεκμηρίωση αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Τεκμηρίωση ελάχιστων προδιαγραφών & απαιτήσεων ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων. Δεδομένα και αποτελέσματα υπολογισμών: καταναλώσεις ενέργειας, πρωτογενής ενέργεια, ενεργειακή κατάταξη κτιρίου. Λίστα ελέγχου πληρότητας ΜΕΑ για πολεοδομίες.»